Thuốc điều trị tay chân miệng Phenobarbital. (Ảnh: Sở Y tế TP Hồ Chí Minh)
Trước đó, do khó khăn trong công tác điều trị đã xảy ra khi nguồn cung ứng thuốc Phenobarbital trong nước bị hạn chế và gián đoạn một thời gian dài từ cuối năm 2020. Trước tình hình này, hội đồng chuyên môn của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã họp và thống nhất chọn lựa các thuốc an thần khác tạm thay thế hiện có trên thị trường như Diazepam, Midazolam… trong thời gian chờ đợi các doanh nghiệp dược Việt Nam tìm nguồn cung ứng từ các nước khác trong thời gian sớm nhất.
Đồng thời, Sở Y tế cũng đã có công văn kiến nghị Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế hỗ trợ tìm nguồn cung ứng thuốc và công ty nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu Phenobarbital điều trị của các bệnh viện. Theo thông báo từ Cục Quản lý Dược tại Công văn số 8498/QLD-KD ngày 22/6/2020 về việc cung ứng thuốc Phenobarbital 100mg/ml, nhà sản xuất Daihan Pharm Co., Ltd không tiếp tục sản xuất thuốc Danotan, Cục đã có văn bản đề nghị các công ty nhập khẩu thuốc liên hệ đối tác nước ngoài tìm nguồn cung ứng thuốc thay thế.
Sau thời gian dài tìm kiếm, ngày 01/02/2023, Công ty cổ phần Dược phẩm Trung ương CPC1 đã tìm ra nơi cung ứng thuốc phenobarbital thay thế và đã được Cục Quản lý Dược cấp giấy phép nhập khẩu thuốc đối với 21.000 ống thuốc Barbit injection 200mg/ml (phenobarbital dạng tiêm) từ nhà sản xuất Incepta Pharmaceutical Ltd (Bangladesh) về Việt Nam. Phải mất một thời gian dài để làm thủ tục vì thuốc Phenobarbital là thuốc hướng thần thuộc nhóm thuốc phải kiểm soát đặc biệt nên phải có giấy phép xuất khẩu từ phía cơ quan có thẩm quyền của nước xuất khẩu. Đến ngày 31/7/2023 vừa qua, 21.000 ống thuốc phenobarbital dạng tiêm đã về đến Việt Nam và được Công ty cổ phần Dược phẩm Trung ương CPC1 cung ứng ngay cho các bệnh viện chuyên khoa Nhi và BV Bệnh nhiệt đới TP Hồ Chí Minh phục vụ công tác điều trị bệnh tay chân miệng đang trong giai đoạn đỉnh điểm của dịch bệnh.
Bên cạnh đó, để chủ động nguồn cung trong nước, Cục Quản lý Dược cũng đã cấp phép nhập khẩu nguyên liệu phenobarbital cho Công ty cổ phần Dược Danapha để thực hiện sản xuất phenobarbital dạng tiêm. Công ty cổ phần Dược Danapha cũng đang triển khai kế hoạch sản xuất để sớm cung ứng phenobarbital dạng tiêm cho các bệnh viện.
Phenobarbital là thuốc điều trị quan trọng có trong phác đồ điều trị tay chân miệng do Bộ Y tế ban hành tại Quyết định số 1003/QĐ-BYT ngày 30/03/2012. Theo phác đồ này, thuốc phenobarbital có thể dùng bằng đường uống hay đường tiêm, ưu tiên dạng tiêm khi bệnh nhân nặng. Phenobarbital sử dụng cho trẻ em với nhiều ưu điểm và ít tác dụng phụ và đã được các bác sĩ quen sử dụng cho bệnh nhi từ rất lâu. Trong bệnh tay chân miệng, phenobarbital có vai trò cắt các cơn co giật kéo dài và dự phòng các tái phát co giật. Bên cạnh đó, phenobarbital còn có tác dụng an thần, làm giảm các biểu hiện thần kinh, giật mình ở trẻ. Ngoài ra khi có phù não (trong trường hợp nặng) thuốc góp phần làm giảm phù não, giảm nhu cầu tiêu thụ oxy của não
Phenobarbital dạng tiêm có tác dụng nhanh trong thời gian ngắn (5 phút sau tiêm), đạt đỉnh tác dụng nhanh (15-30 phút) và thời gian tác dụng tương đối ngắn (6 giờ), so với dạng uống thì khởi phát tác dụng trễ (> 60 phút), thời gian tác dụng dài (10-12 giờ) và tuỳ vào hấp thu của mỗi bé, phenobarbital dạng tiêm được chỉ định cho trẻ mắc bệnh tay chân miệng thuộc nhóm nhóm nguy cơ và nhóm nặng (nhóm 2b, nhóm 3). Phenobarbital dạng uống có thể được dùng cho trẻ mắc bệnh tay chân miệng thuộc nhóm 2a (nhẹ, có thể theo dõi). Trong bệnh tay chân miệng (hay các bệnh khác) mà trẻ có co giật, thuốc đầu tay là Benzodiazepin như diazepam hay midazolam, không phải là phenobarbital.